Hak, adalet ve dayanışma mücadelesi...   1 Mayıs'a giden süreçte neler yaşandı?;

Hak, adalet ve dayanışma mücadelesi... 1 Mayıs'a giden süreçte neler yaşandı?

1856’da Avustralya’da başlayan ve 1886’da Amerika’da büyüyen işçi hareketi, 1889’da tüm dünyaya yayılarak 1 Mayıs’ı, emekçilerin hak, adalet ve dayanışma mücadelesinin evrensel sembolü haline geldi....



1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nün temelleri, 1856 yılında Avustralya'nın Melbourne şehrinde taş ve inşaat işçilerinin, günde sekiz saatlik çalışma süresi talebiyle Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Binası'na doğru düzenledikleri yürüyüşle atıldı. Bu eylem, kısa sürede küresel işçi hareketlerinin sembolü haline gelerek, dünya çapında yayılmasını sağladı.



 1886 KENTUCKY LUİZVİL

1 Mayıs 1886'da Amerika Birleşik Devletleri’nde de benzer taleplerle büyük bir grev hareketi başlatıldı. Amerikan İşçi Sendikaları Konfederasyonu öncülüğünde yaklaşık yarım milyon işçi, on iki saatlik çalışma süresine karşı çıkarak sekiz saatlik iş günü talebini dile getirdi. Bu hareketin en dikkat çekici örneklerinden biri, Kentucky’nin Luizvil kentinde gerçekleşmiş olup, burada siyah ve beyaz işçilerin birlikte gerçekleştirdiği yürüyüş, hem emek mücadelesinin hem de toplumsal eşitlik talebinin önemli bir sembolü oldu.

 ''HAYMARKET OLAYI''

Barışçıl talepler, 4 Mayıs 1886 tarihinde Chicago’daki Haymarket Meydanı’nda yaşanan patlama ve ardından gelen polis müdahalesiyle şiddetli bir boyut kazandı. Olay sonucunda birçok kişi hayatını kaybetmiş ve çok sayıda gösterici tutuklandı. Tarihe ''Haymarket Olayı'' olarak geçen bu gelişme, 1 Mayıs’ı yalnızca bir talep günü değil, aynı zamanda bedeller ödenmiş bir mücadele günü olarak simgeleştirildi. 



 ''II.ENTERNASYONAL KONGRESİ''

1889’da II. Enternasyonal, Paris Kongresi’nde bir fransız işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs’ı ''Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü''  işçilerin dünya genelinde eş zamanlı olarak küresel dayanışma günü olarak kabul edildi. İkinci büyük gösteri, ancak 1890 yılında gerçekleşti. Takip eden yıllarda 1 Mayıs, yalnızca bir anma değil, aynı zamanda bir hak arayışı günü olarak çeşitli ülkelerde kabul görmeye başladı.



TÜRKİYE'DE  1  MAYIS 

Türkiye’de 1 Mayıs kutlamaları, ilk olarak 1909 yılında Üsküp’te başlayarak 1923’te İstanbul’da gerçekleştirilen etkinliklerle devam etti. Ancak 1924’te, dönemin yönetimi tarafından 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı. 1935 yılında çıkarılan bir yasa ile 1 Mayıs, resmi olarak "Bahar ve Çiçek Bayramı" adıyla tatil ilan edildi. 1 Mayıs kutlamalarının en büyük ve unutulmazlarından biri ise 1977 yılında Taksim Meydanı'nda gerçekleştirilen gösteriydi. Yüzbinlerce kişinin katıldığı kutlamalar, kimliği hâlâ belirlenemeyen kişiler tarafından açılan ateş sonucu kanla son buldu. Olayda 34 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi ise yaralandı. Bu trajik olay, tarihe "Kanlı 1 Mayıs" olarak geçti. 1980 darbesi sonrasında, 1 Mayıs kutlamaları yeniden yasaklandı. Ancak 2009 yılında 1 Mayıs, yeniden "Emek ve Dayanışma Günü" olarak resmi tatil ilan edildi. 2010–2012 yılları arasında Taksim Meydanı’nda 1 Mayıs kutlamalarına izin verildi. Ancak 2013 yılından itibaren, Taksim Meydanı yeniden kutlamalara kapatıldı.

Kaynak:

Etiketler :

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
0 Yorum